Internationale Vrouwendag 2022: Hoe gender(on)gelijk is Nederland?

10 problemen die de mensenrechten van vrouwen onder druk zetten: #1 Seksuele intimidatie

Vandaag is het 8 maart. Op deze dag staan we wereldwijd stil bij de rechten van vrouwen en gendergelijkheid. Een mooi initiatief dat begon in 1911 met als doel de verbetering van vrouwenrechten, met name het vrouwenkiesrecht. Inmiddels is er veel vooruitgang geboekt: vrouwen en mannen in hebben in theorie dezelfde rechten. Toch is hun positie is vaak niet gelijkwaardig. Op veel gebieden is sprake van een achterstand van vrouwen. Daarom besteedt het College vanaf vandaag in 2022 en 2023 iedere maand aandacht aan mensenrechten van vrouwen die nog dagelijks onder druk staan. Het eerste thema: seksuele intimidatie op het werk. 

De afgelopen tijd is er veel aandacht geweest voor seksuele intimidatie; een groot probleem dat overal op de Nederlandse werkvloer voorkomt. Het is goed dat die aandacht er is, want alleen erover praten is niet genoeg om dit probleem op te lossen. Door deze aandacht weten steeds meer mensen wat grensoverschrijdend gedrag is, hoe je het kan herkennen, waar je het kan melden en hoe je het kunt voorkomen. Wat veel mensen niet weten is dat seksuele intimidatie een schending van mensenrechten is. Dit is belangrijk, want mensenrechten beschermen jou als mens en mogen niet zomaar opzijgezet worden.  

Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen speelt een grote rol bij seksuele intimidatie. Tegelijkertijd houdt het ook structurele ongelijkheid in stand. Door de normen rond gendergelijkheid en gedrag te veranderen, pak je niet alleen seksuele intimidatie maar ook structurele ongelijkheid aan.

Seksuele intimidatie is een schending van mensenrechten 

Als je slachtoffer bent van seksuele intimidatie wordt je recht op lichamelijke integriteit en recht op veiligheid geschonden. Het recht op lichamelijke integriteit betekent dat het aan jou is om te bepalen wat je met je lichaam doet, of wie jou mag aanraken. Ook iemand emotioneel of psychisch beschadigen mag niet. Dit is een aantasting van je geestelijke integriteit. Dat staat in internationale mensenrechtenverdragen. Deze rechten zijn er om jou te beschermen.  

Bijvoorbeeld: iedereen heeft het recht op een veilige werkplek. Als jij seksuele intimidatie ervaart op je werk, kun jij je minder veilig voelen en wordt je aangetast in je recht op veiligheid. De werkgever is verantwoordelijk voor een veilige werkplek, waar seksuele intimidatie niet voorkomt. Als dit zich toch voordoet en je een klacht of een melding maakt, moet je werkgever de klacht of melding zorgvuldig afhandelen. Ook de overheid is verplicht om bescherming te bieden. Dat doet de overheid door ervoor te zorgen dat seksuele intimidatie zo veel mogelijk wordt voorkómen, dat er juridische sancties of straffen zijn en dat hulp geboden wordt aan slachtoffers.  

Waar vind je deze mensenrechten? 

Het Verdrag van Istanbul 
Seksuele intimidatie is een vorm van geweld tegen vrouwen. Een belangrijk mensenrechtenverdrag op het gebied van geweld tegen vrouwen is het Verdrag van Istanbul. Het doel van dit verdrag is om een Europa te creëren zonder geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. Het verdrag benadrukt dat geweld tegen vrouwen voortkomt uit genderongelijkheid. Tegelijkertijd houdt geweld tegen vrouwen genderongelijkheid in stand. Daarom is het belangrijk dat geweld tegen vrouwen wordt tegengegaan, waarbij rekening wordt gehouden met de ongelijke machtspositie van vrouwen en mannen. Nederland heeft het Verdrag van Istanbul goedgekeurd en moet zich dus houden aan de verplichtingen uit dit verdrag.  
 
ILO-VERDRAG 190 
Een van de mensenrechtenverdragen die mensen beschermt tegen seksuele intimidatie is het ILO-VERDRAG 190. De Internationale Arbeidsorganisatie heeft in 2019 dit verdrag aangenomen om geweld en intimidatie op het werk uit te bannen. Het gaat over (het dreigen met) onaanvaardbare gedragingen of praktijken die kunnen leiden tot fysieke, psychologische, seksuele of economische schade. Nederland heeft vóór het verdrag gestemd, maar nog niet goedgekeurd. De overheid heeft inmiddels aangeven de goedkeuring van het verdrag in gang te zetten volgens de Europese procedures die hier betrekking op hebben. 

Het College vindt dat Nederland dit verdrag moet goedkeuren, omdat de uitvoering ervan zal leiden tot een betere rechtsbescherming van werknemers in het algemeen en vrouwelijke werknemers in het bijzonder. Het zijn namelijk vooral vrouwen die te maken krijgen met seksuele intimidatie op het werk. Met dit verdrag wordt de positie van vrouwen verbeterd. 

Wat is de rol van mannen? 

In 2022 gaf 9% van de bevolking aan slachtoffer te zijn geweest van offline seksuele intimidatie in de afgelopen 12 maanden en 6% gaf aan slachtoffer te zijn geweest van online intimidatie. Vrouwen worden veel vaker getroffen dan mannen. Vaak wordt aan slachtoffers gevraagd om hun verhaal te delen of zich beter te beschermen. Laten we het omkeren en vragen: wat voor man of jongen wil je zijn?  

Zet jij je in voor de veiligheid van meisjes en vrouwen? Spreek je andere jongens en mannen aan op grensoverschrijdend gedrag? Hoewel het overgrote deel van de daders van seksuele intimidatie tegen vrouwen man is, is het overgrote deel van de mannen geen dader. Juist die groep kan en moet bijdragen aan het voorkomen van geweld. Wees je ook bewust van je eigen gedrag en ga bij jezelf na of je acties oké zijn of mogelijk iemands grens kunnen overschrijden.  

Waar kun je als slachtoffer terecht? 

Seksuele intimidatie op het werk, in welke vorm dan ook, heeft een grote impact. Om te zorgen dat het stopt is het belangrijk om te vertellen wat er is gebeurd. Of het nu over jezelf gaat of over iemand in je omgeving. 

Tussen 10:00-13:00 kun je ons bellen via 030 - 888 38 88 of je kunt ons mailen via info@mensenrechten.nl. We geven advies en denken met je mee over wat je zelf kunt doen.  

Ook kun je bij het College een klacht indienen. Het College kan in zo’n geval een onderzoek instellen naar de situatie, een hoorzitting houden en uiteindelijk een oordeel uitspreken of de werkgever in strijd heeft gehandeld met de gelijkebehandelingswetgeving. 

Download de poster voor je werkplek 

Hierin staat wat seksuele intimidatie is en waar je terecht kunt als je het hebt meegemaakt. Je kunt de poster kosteloos bestellen voor op je werkplek of de poster downloaden om rustig door te lezen en te delen met je collega’s. 

Download de poster: Seksuele intimidatie op de werkvloer (pdf). Of stuur een mail naar communicatie@mensenrechten.nl. Vermeld hierbij het aantal posters dat je wil bestellen en het afleveradres. Wij sturen de poster naar je op. 

English: Everyone has the right to a safe workplace. Download this poster Sexual harrassment at work. It provides information about sexual harassment at work and what to do when it happens to you. Download or order the English or Dutch version for your workplace. Send an e-mail to communicatie@mensenrechten.nl and let us know how many posters you would like to order and the address we have to send them.