Eerste NPM-rapport gepubliceerd: TBS-kliniek de Rooyse Wissel

Het NPM-team heeft een rapport geschreven over TBS-kliniek de Rooyse Wissel. NPM staat voor Nationaal Preventie Mechanisme. Het NPM zet zich in voor een menswaardige omgang en behandeling van personen in alle situaties van vrijheidsbeneming in Nederland. Dat kan gaan om gevangenissen en TBS-klinieken, maar ook over gesloten afdelingen in de GGZ en de ouderenzorg of om mensen in vreemdelingendetentie. Het rapport over de Rooyse Wissel is het eerste rapport van het NPM-team. 

Vooraanzicht gebouw De Rooyse Wissel
Beeld: ©ANGY PhotoDesign / De Rooyse Wissel

Het locatiebezoek

Het NPM-team heeft gesproken met patiënten en medewerkers. Het team heeft rondgelopen en gekeken hoe het eraan toe gaat in de Rooyse Wissel. En de teamleden hebben documenten bekeken. 

Tijdens een bezoek staan drie vragen centraal: 

  1. Op welke manier dragen verantwoordelijken bij aan het voorkomen van vernederende of mensonterende leefomstandigheden, omgang en bestraffing? 

  1. Welke goede voorbeelden zijn er? 

  1. Welke mogelijkheden voor verbetering zijn er? 

Dit zijn de vragen die we bij elk locatiebezoek meenemen, ongeacht wat voor soort instelling het is. Bij de Rooyse Wissel keken we ook specifiek naar afzonderen en separeren.  

Ter illustratie lichten we hieronder één goed voorbeeld en twee mogelijkheden voor verbetering uit het rapport. 

Veiligheid door nabijheid

Bijzonder aan de Rooyse Wissel is de afdeling Oase. Dit is de eerste afdeling in Nederland waar op beveiligingsniveau 4 (het hoogste niveau) de FHIC-methode wordt toegepast. ‘FHIC’ staat voor Forensic High Intensive Care. Dit is een methode waarbij contact houden met de patiënt centraal staat. Het idee is dat door in contact te blijven met de patiënt de zorg kan doorgaan en een patiënt zo sneller uit een crisis kan komen, dan wanneer hij alleen opgesloten wordt. 

Het toepassen van de FHIC-methode spreekt het NPM zeer aan. Zo ook de manier waarop dit bij de Rooyse Wissel wordt ingevuld. Het uitgangspunt dat ‘veiligheid’ met name gevonden kan worden in het hebben en onderhouden van contact met de patiënt, het open leefklimaat en het zo min mogelijk gebruiken van repressie, vindt het NPM een waardevol uitgangspunt. Zo ook dat voor de patiënt die zich in crisis bevindt, ‘nabijheid’ nodig is, en daar waar mogelijk enige vorm van autonomie.   

Ook vindt het NPM het goed dat de Rooyse Wissel het gedachtengoed achter de FHIC-methode verspreidt naar andere afdelingen.

Luchten in de luchtkooi

Soms zonderen medewerkers patiënten af in hun eigen kamer. Medewerkers laten patiënten dan luchten in de luchtkooien van de oude separeergang. Dat gebeurt niet altijd, maar wel regelmatig. De luchtkooien van de oude separeergang zijn kaal en klein. Via een rooster is de lucht te zien, maar er is niets te doen of te bekijken. Patiënten laten het daarom soms maar zitten. Dan blijven ze liever gewoon op hun kamer. Dat is niet goed voor het welzijn van de patiënten. Buitenlucht kunnen inademen en zonlicht op je huid krijgen is belangrijk voor mensen. 

Het NPM-team stelt voor om patiënten te laten luchten op de patio van de eigen afdeling of van de Oase.  

Betekenisvol menselijk contact

Als mensen alleen worden opgesloten in hun kamer of een speciale separeerruimte, is het belangrijk dat patiënten betekenisvol menselijk contact hebben. Het gaat om sociale interactie die mensen nodig hebben voor hun geestelijke gezondheid en welzijn.  

In de Rooyse Wissel is dat contact er wel, maar soms is het vluchtiger en korter dan medewerkers zouden willen. Het NPM adviseert de Rooyse Wissel ernaar te streven altijd ten minste twee uur betekenisvol, menselijk contact te bieden aan patiënten in afzondering of separatie. Maar het NPM-team begrijpt ook heel goed dat dit soms lastig is, omdat sommige patiënten geen contact willen of te ziek zijn. 

Vervolg

De Rooyse Wissel krijgt nu drie maanden de tijd om op te schrijven hoe zij de adviezen van het NPM-team gaan opvolgen. 

Lees het hele rapport: NPM-rapport De Rooyse Wissel