Discriminatiemonitor 2024: discriminatie door banken in beeld
Meldingen en klachten over discriminatie door banken en andere financiële instellingen vallen op in 2024. Mensen of organisaties werden geweigerd bij het openen van een rekening, en ook betalingen werden regelmatig geblokkeerd. Dit blijkt uit de Monitor Discriminatiezaken 2024 van het College. In het algemeen komt discriminatie op grond van ras, geslacht en handicap of chronische ziekte het meest voor in de meldingen. Daarnaast blijkt uit de cijfers dat veel organisaties bereid zijn om te verbeteren na een oordeel.
In 2024 ontving het College 1847 meldingen van vermoedelijke discriminatie. Het merendeel van de meldingen betrof discriminatiegronden zoals ras, geslacht en handicap of chronische ziekte. Het College onderzocht 621 verzoeken om een oordeel en deed 110 uitspraken, waarvan in 40 procent werd vastgesteld dat er daadwerkelijk sprake was van discriminatie.
Mensen kunnen bij het College een discriminatieklacht indienen, of een melding doen van discriminatie of andere mensenrechtenschendingen. Een melding kan anoniem worden gedaan, zonder dat er een formele procedure volgt, terwijl een verzoek om een oordeel wordt ingediend wanneer iemand een uitspraak van het College wenst over de vermoedelijke discriminatie.
Discriminatie door banken
Discriminatie door financiële instellingen, zoals banken, kwam naar voren in meerdere meldingen. In deze sector werden 52 meldingen ontvangen. Het College oordeelde in meerdere zaken dat er sprake was van discriminatie op grond van ras of nationaliteit.
Zo blokkeerde ING de overboeking van een man naar zijn eigen rekening. In de omschrijving bij de overboeking stond alleen de Arabisch klinkende naam van zijn broer. De bank vroeg de man meerdere keren om persoonlijke gegevens van zijn broer, zonder inhoudelijk uit te leggen waarom. In een andere zaak oordeelde het College dat de ASN Bank discriminerend handelde toen een man geld wilde overmaken naar zijn zus in Palestina. Hoewel de betaling door een Duitse tussenbank werd geweigerd, deed ASN geen verder onderzoek naar de reden hiervan.
De rol van risicoprofilering speelt in veel van deze zaken een belangrijke rol. Banken en andere instellingen maken steeds vaker gebruik van risicoprofilering om transacties of klantgedrag te beoordelen. Hoewel dit een handig hulpmiddel kan zijn, brengt het ook grote risico’s op discriminatie met zich mee, met name op grond van ras en nationaliteit. Om instanties te helpen de juiste keuzes te maken, publiceerde het College recent een nieuw Toetsingskader Risicoprofilering.
Organisaties verbeteren zichzelf
Het feit dat 81 procent van de organisaties na een oordeel maatregelen neemt, toont aan dat veel bedrijven en instellingen bereid zijn om veranderingen door te voeren. Voorbeelden laten zien hoe deze verbeteringen in de praktijk worden gebracht. Zo zorgde een vervoerder die een vrouw had gediscrimineerd door haar reisassistentie te onthouden, voor concrete verbeteringen. Na het oordeel voerde de vervoerder een gesprek met de vrouw, stelde een implementatieplan op en verduidelijkte de communicatieafspraken met andere vervoerders.
Ook een onderwijsinstelling die onvoldoende zorgde voor een discriminatievrije werkomgeving voor een vrouwelijke werknemer, nam belangrijke stappen. Er werd een dialoog georganiseerd over diversiteit en inclusie, ze voerden een onderzoek uit naar de cultuur op de opleiding en evalueerden bestaande protocollen voor ongewenst gedrag. Daarnaast werden cursussen opgezet om seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan. Deze voorbeelden laten zien hoe organisaties niet alleen reageren op een oordeel, maar ook actief bijdragen aan een inclusievere samenleving.