Interview met Eva die haar verloor de baan net na ze een baan met veel moeite had gevonden
Verdieping
Eva (38) is slechthorend. Ondanks haar brede ervaring heeft ze vaak moeite een baan te vinden op haar niveau. Aan arbeidsbemiddelaars moet ze elke keer uitleggen wat ze met haar beperking wél en niet kan. Na lang zoeken vond ze een fijne baan als klantcontactmedewerker bij een bank. Maar door corona raakte ze die baan weer kwijt.
Eva is vanaf haar geboorte slechthorend. Ook prikkels verwerken is soms moeilijk; sinds twee jaar weet ze dat ze ADHD heeft. Haar hele leven heeft ze te maken met onderschatting. Als kind mocht ze eerst niet naar de dovenschool, omdat ze te goed hoorde. Toen ze daar alsnog terechtkon, leerde ze pijlsnel rekenen en schrijven. Haar middelbare school deed ze op twee scholen: een doven- en een reguliere school. ‘Ik haalde mijn diploma met twee vingers in mijn neus. Op het mbo verveelde ik me te pletter, dus stopte ik met de opleiding.’
‘Door hokjesdenken bij bureaus voor arbeidsbemiddeling vond ik steeds niet een baan op mijn niveau’
Hokjesdenken
Via de dovenschool volgde Eva een administratieve opleiding en werkte ze via een werkervaringsplaats bij de gemeente bij allerlei gemeentelijke afdelingen en ministeries. ‘Vaak deed ik eentonig werk, zoals gegevens invoeren of aanvragen behandelen. Door het hokjesdenken bij bureaus voor arbeidsbemiddeling lukte het me steeds niet om een baan op mijn niveau te vinden.’ Ze kreeg lopendebandwerk aangeboden, zoals zeepjes inpakken in de zeepfabriek. ‘Een vast contract krijgen lukte steeds niet. Dan zeiden ze dat er niet genoeg werk voor me was of dat ze gingen reorganiseren.’ Vanuit de bijstand vroeg ze betaald loopbaanadvies aan bij de gemeente. ‘Een goede jobcoach is belangrijk. Mijn jobcoach heeft regelmatig ruzie gemaakt met mijn klantmanager over het niveau van de aangeboden banen.’
Woonbegeleider
Eva vond een baan als woonbegeleider van dove mensen met een verstandelijke beperking. Het was een opleidingsplek: elke week vier dagen werken en één dag opleiding. De baan beviel, maar na haar proeftijd kreeg ze geen contract. In 2018 kwam ze in het zogenaamde doelgroepregister voor een banenafspraak. Dat maakte haar een aantrekkelijker werknemer vanwege financiële regelingen voor werkgevers. Maar haar ‘matchmakelaar’ stelde steeds ongeschikte banen voor, zoals medewerker in een callcenter – wat lastig is als je niet goed kan horen. ‘Ik moest steeds aan de arbeidsbemiddelaars uitleggen wat mijn beperking inhoudt en wat ik wel en niet kan.’
Gespecialiseerd bemiddelingsbureau
Dankzij dove kennissen kwam Eva in aanraking met een gespecialiseerd arbeidsbemiddelingsbureau voor mensen met een beperking. Dit bureau hielp haar aan een baan als klant- contactmedewerker bij een bank. Ze werkte in Den Haag, waar relatief veel mensen met een gehoorbeperking wonen, omdat daar een dovenschool is. Hier kwam Eva tot haar recht. ‘Collega’s die dove klanten bij de balie hadden, riepen mij erbij. Ik bouwde een bestand van vaste klanten op, ook omdat ik veel geduld had met ingewikkelde klanten.’ Ze had een jaarcontract en behaalde het certificaat Wet financieel toezicht. Haar manager zag doorgroeimogelijkheden richting hypotheekadviseur of schadeverzekering.
Anderhalve meter
In augustus 2020 moest haar contract verlengd worden, maar corona gooide roet in het eten. Anderhalve meter afstand houden is door haar slechthorendheid moeilijk, omdat ze haar collega’s dan niet verstaat. Ook kreeg ze door corona vaker te maken met erg ongeduldige klanten. Ingewerkt worden op schadeverzekeringen, waar ze voor zou worden opgeleid, was op afstand moeilijk. Haar contract werd niet verlengd. ‘Met mijn kennis over schadeverzekering en hypotheekadvies had ik in de backoffice kunnen werken of had ik klantgesprekken kunnen voeren met dove klanten.’ Haar managers zeiden dat zónder corona haar contract zonder meer verlengd zou zijn. ‘Dat was heel frustrerend.’
Opnieuw op zoek
Weer in de WW kreeg Eva opnieuw banen onder haar niveau aangeboden. Een baan zoeken in coronatijd is volgens haar extra moeilijk, omdat ze steeds moet aftasten of het zin heeft om op vacatures te reageren. ‘Als ik benoem dat ik slechthorend ben, kom ik meteen op de aflegstapel van de selectie terecht.’ Arbeidsbemiddelingsbureaus verschillen sterk in kwaliteit, merkt ze. ‘Voor precies dezelfde vacature wilde het ene uitzendbureau niet eens voor me bemiddelen, terwijl het andere gewoon een gesprek voor me regelde.’ Momenteel is ze over deze baan in gesprek. ‘Hopelijk kan ik na al die tijd als beloning over een jaar eindelijk mijn eerste vaste contract krijgen.’
Jaarlijkse rapportage mensenrechten in Nederland 2020
Deze rapportage van het College voor de Rechten van de Mens gaat over deze gevolgen van de coronacrisis, en in het bijzonder de betekenis ervan voor de bescherming van mensenrechten op de Nederlandse arbeidsmarkt. Niet van iedereen zijn de rechten op de arbeidsmarkt goed beschermd, zo blijkt.