MensenrechtenMens-titel 2020 voor Laura van de Beek

Laura van de Beek (22) zet zich volgens de jury op unieke wijze in om jongeren te betrekken bij de politiek, onder andere in haar functie als schaduw-raadslid voor de gemeente Hardenberg. De jury “vindt het bijzonder dat Laura als individu zo veel voor elkaar heeft gekregen. Ze is een kei in het aangaan van gesprekken en in het betrekken van andere jongeren. Ze heeft op een creatieve manier gezorgd voor contact tussen politici en jongeren, waarbij jongeren het voortouw konden nemen.” In haar afwegingen heeft de jury niet alleen gekeken naar prestaties uit het verleden, maar ook naar wat het initiatief in de toekomst kan bereiken met behulp van de MensenrechtenMens-titel.

Andere genomineerden waren Jongerenraad Westland, die onder meer samen met MBO-studenten een visie hebben opgesteld en deze in de raad hebben gebracht, en Tim Hofman (32), vanwege zijn inzet als programma-maker en mede-oprichter van Coalitie-Y om aandacht te vragen voor maatschappelijke kwesties onder jongeren. De prijs ging in 2019 naar de organisatie Fairspace, voor het tegengaan van geweld tegen vrouwen in de openbare ruimte, en in 2018 naar Edo Paardekoper, door zijn inzet voor de aanpak van dak- en thuisloosheid.

Het stemrecht onder jongeren

De mensenrechtenmens kent ieder jaar een ander thema en staat ditmaal in het teken van stemrecht en jongeren. Uit onderzoek van ProDemos blijkt dat jongeren, in vergelijking met andere leeftijdsgroepen, relatief minder stemmen.

Een belangrijke reden voor de lagere opkomst onder jongeren bij de stembus in vergelijking tot andere leeftijdsgroepen is volgens Prodemos het gebrek aan kennis over de politiek. Jongeren geven aan weinig interesse in de politiek te hebben, niet te weten waarop ze moeten stemmen of moeite te hebben met het inschatten van het resultaat van hun stem. Verder hebben jongeren het gevoel dat ze toch geen inspraak kunnen hebben in politieke besluiten, omdat het te ver van ze af staat. In het onderzoek van Prodemos geeft een derde van de jongeren aan te denken dat politici toch niet geïnteresseerd zijn in hun mening, maar alleen in hun stem. De helft denkt dat ze geen invloed kunnen hebben op de politiek.

Het stemrecht als mensenrecht

In de Grondwet staat sinds 1972 dat iedereen vanaf 18 jaar hun stem mag uitbrengen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, de Tweede Kamer, de Provinciale Staten, de gemeenteraden en de waterschappen. Het stemrecht is, naast een nationaal recht, ook een internationaal mensenrecht.

Zo is het stemrecht opgenomen in het Internationale Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. Het stemrecht en de vrijheid van meningsuiting zijn de basis voor een democratische samenleving en worden daarom ook wel bestempeld als politieke mensenrechten. Deze twee rechten zorgen voor een juiste weergave van de bevolking in de volksvertegenwoordigers, welke in vrijheid en naar eigen overtuiging wordt gekozen. 

Gezien de fundamentele rol van het stemrecht binnen de democratische samenleving, moet de overheid de burger in staat stellen om effectief zijn stemrecht uit te kunnen oefenen. Een voorbeeld hiervan is het toegankelijk maken van stemlokalen voor mensen met een beperking.

Aandacht voor de mensenrechten

Het College voor de Rechten van de Mens heeft de MensenrechtenMens-prijs ingesteld om aandacht te geven aan mensen en organisaties die zich inspannen voor mensenrechten. Een eretitel die de genomineerden en de winnaar een platform geven om meer bekendheid aan initiatieven en projecten te geven en het eigen netwerk te vergroten. Dit jaar staat de prijs in het teken van het stemrecht en jongeren.

Dit jaar bestaat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens 72 jaar. Een verklaring die in 1948 de wereld opriep dat allen het recht hebben op bescherming van hun waardigheid.  

“Men heeft met mensenrechten een associatie van ver weg en van verheven idealen. Terwijl het werk wat alle genomineerden doen in Nederland ook mensenrechtenwerk is” aldus voorzitter van het College voor de Rechten van de Mens, Adriana van Dooijeweert bij de uitreiking: “Het recht om te stemmen en het recht om verkozen te worden zijn niet vanzelfsprekend.. We geven de titel MensenrechtenMens aan iemand die de verbinding weet te leggen tussen grote vraagstukken en het belang van jongeren.”

Minister Ollongren: "Hoe meer jongeren meedoen, hoe meer verschil je maakt. We hebben veel jongeren, en hun stem maakt wel een verschil."

De genomineerden

Tim Hofman

Tim Hofman is bekend geworden als tv-presentator. In programma’s als BOOS en Over mijn lijk toont hij grote maatschappelijke betrokkenheid. Met onder andere Gert-Jan Segers van ChristenUnie richtte hij Coalitie Y op om de stem van jongeren beter te vertegenwoordigen binnen de politiek. In 2017 trok hij met het initiatief De Stembus door het land om jongeren te motiveren om te gaan stemmen.

De jury geeft een groot blijk van waardering voor de inzet van Tim Hofman voor het stemrecht en jongeren. Zo vermeldt de jury: “Hij heeft een groot bereik als programmamaker en weet dit in te zetten voor maatschappelijke kwesties. Daarbij verbindt hij zich aan individuen en organisaties en vergroot daarmee nog zijn bereik.”

Jongerenraad Westland

Jongerenraad Westland vormt een lokaal initiatief binnen de gemeente Westland. De jongeren uit de raad, meestal studenten van begin twintig, benaderen scholen in de regio en verzorgen gastlessen. In deze gastlessen spreken ze over zowel landelijke en lokale politiek. 55 MBO –studenten zijn verder door de jongeren bevraagd over hun ideeën over het leven binnen de gemeente Westland. Met deze studenten hebben de jongeren een visie opgesteld, die de jongerenraad vervolgens heeft gepresenteerd aan de gemeenteraad. Daarnaast zijn de MBO-studenten ook in gesprek gegaan met lokale politici.

De jury vermeldt het volgende wat betreft de Jongerenraad Westland: “De jury vindt dit een prachtig initiatief. Ze stelt op prijs dat het een langjarig initiatief is, voorlopig ten minste tot in 2022. De jongerenraad beperkt zich niet tot de eigen ervaring, maar betrekt bewust ook andere jongeren. Het is een voorbeeld dat goed nagevolgd kan worden in andere gemeenten.”

Laura van de Beek

Laura van de Beek zet zich in voor het stemrecht en jongeren door middel van haar functie als schaduw-raadslid voor de gemeente Hardenberg en het organiseren van evenementen om jongeren te enthousiasmeren voor de politiek. Zo heeft Laura stemmen gepromoot als een feestje, door voor de gemeenteraadsverkiezingen een stembureau in een kroeg te organiseren, waar om 12.00 uur ’s nachts de eerste stemmen uitgebracht konden worden. Ook organiseerde Laura gesprekken tussen jongeren en politici in Overijssel, waardoor de stem van jongeren kan worden gehoord door lokale politici.

Onderscheidend is Laura haar interne ‘drive’ en haar vermogen om jongeren om zich heen te kunnen verzamelen op lokaal niveau. “De jury vindt het bijzonder dat Laura als individu zo veel voor elkaar heeft gekregen. Ze is een kei in het aangaan van gesprekken en in het betrekken van andere jongeren. Ze heeft op een creatieve manier gezorgd voor contact tussen politici en jongeren, waarbij jongeren het voortouw konden nemen.”