In 2020 waagde Dore (35) vanuit haar vaste baan de sprong in het diepe. Ze startte haar eigen bedrijf als yoga- en meditatiedocent en coach. Maar haar klussen kwamen bijna onmiddellijk stil te liggen als gevolg van de coronacrisis. Ook een nieuwe baan lag niet voor het oprapen. ‘Ik heb veel wakker gelegen.’
Vorig jaar maart was een spannend moment voor Dore: haar vaste deeltijdcontract als docent aan de opleiding voor ergotherapie aan de HAN liep af en ze zou eindelijk echt voor zichzelf beginnen. Ze was al vroeg het onderwijs ingegaan en yoga gaan geven om haar werkervaring te verbreden. ‘Dat was zó leuk, dat ik het definitief ben gaan uitbouwen. Ik vind yoga een geweldig vak; niet alleen de verbinding met de groep, maar ook deelnemers laten kennismaken met hun lichaam en de voordelen van meditatie.’
Toen de lockdown van kracht werd en de sportscholen en yogacentra dicht moesten, kwam daar een acuut einde aan. ‘Een paar weken vóór corona had ik nog volle groepen, iets waar ik maanden naartoe had gewerkt’, vertelt Dore. Ze had een portefeuille met minstens 24 uur per week aan yoga- en trainingslessen, verspreid over vijf locaties. Dat viel allemaal in één keer weg. ‘Ook verdampten mijn ambitieuze acquisitieplannen voor het bedrijfsleven. In april dacht ik nog: yes, ik ga online lesgeven om de verbinding te voelen en contact te houden met leerlingen, maar dat was slopend. Daarna ben ik 16 uur per week vrijwillig chauffeur geworden voor corona-verpleegkundigen.’
‘Soms solliciteerde ik uit paniek op een “gewone” baan om maar rond te kunnen komen. Maar dan was ik een van de 160 sollicitanten’
Zomer 2020 kreeg Dore een auto-ongeluk. ‘Toen de sportscholen in juni eindelijk opengingen, lag ik in de kreukels.’ Ze besloot te solliciteren, reageerde op vacatures voor studie-adviseur, trainer en re-integratiecoach. Aanvankelijk blaakte ze van het zelfvertrouwen, vanwege haar veelzijdige cv. Maar de nawerking van het ongeluk gaf fysieke klachten en ook de moeizame zoektocht naar werk gaf stress. ‘Het voelde vrij uitzichtloos. Soms solliciteerde ik uit paniek op een “gewone” baan om maar rond te komen. Maar dan was ik een van de 160 sollicitanten. Ik heb toen veel wakkergelegen.’ Uiteindelijk vond ze werk voor 15 uur per week, waarbij ze een cliënt met een beperking ondersteunde in het dagelijks leven.
Dore was niet verzekerd tegen inkomensverlies door ziekte – ‘bij 25 euro bruto per uur kun je dan net zo goed stoppen met werken’ – en de kosten liepen intussen op. Voor de financiële tegemoetkoming voor zzp’ers tijdens de coronacrisis (TOZO) kwam ze niet in aanmerking, omdat haar bedrijf al in 2017 was opgericht en ze toen nog weinig uren maakte. Dore heeft een hypotheek voor haar bescheiden huis, en een auto. Ze moest flink bezuinigen. Ook sprak ze haar spaargeld aan. Haar prille relatie wilde ze er niet mee belasten. Het huis verkopen is geen optie, want voor sociale huur komt ze niet in aanmerking. ‘Een nieuwe hypotheek krijg ik voorlopig niet. Ik ben 35 en het voelt soms alsof ik overal nét buiten val.’ Nog steeds is het onzeker wat Dore de komende maanden aan inkomsten kan verwachten. Dat maakt haar regelmatig gespannen. ‘Als opdrachtgevers zeggen: we weten niet of we je een opdracht kunnen geven, lig ik daar meteen van wakker.’
Gelukkig gaat het inmiddels een stuk beter. Dore kreeg begin dit jaar via het programma Nederland Leert een gratis loopbaancoach en ontwikkelde een nieuwe strategie: stoppen met solliciteren en meer netwerken. Ze heeft een werkervaringsplek als re-integratiecoach bij een re-integratiebureau, werkt op flexbasis als stagebegeleider bij een hogeschool, is als zzp’er coach bij een online trainingsbureau en volgt een inwerk- programma tot holistisch coach. De inkomsten zijn nog bescheiden, maar het diverse pakket bevalt Dore goed. Van haar coronatijd heeft ze het belang van een financiële buffer geleerd. ‘Ik had nooit eerder in mijn leven financiële zorgen en ook dat was leerzaam. In mijn huidige werk kan ik die ervaring goed gebruiken. Aan anderen wil ik nu ook overbrengen: als je erin blijft geloven en vanuit mogelijkheden denkt, komen er dingen op je pad. Ik mag er van mezelf op vertrouwen dat het goedkomt. Dat geeft rust.’
Deze rapportage van het College voor de Rechten van de Mens gaat over deze gevolgen van de coronacrisis, en in het bijzonder de betekenis ervan voor de bescherming van mensenrechten op de Nederlandse arbeidsmarkt. Niet van iedereen zijn de rechten op de arbeidsmarkt goed beschermd, zo blijkt.