Toegang met een beperking

Overheid verantwoordelijk

De overheid moet ervoor zorgen dat Nederland toegankelijker wordt voor mensen met een beperking. Deze verantwoordelijkheid geldt in de eerste plaats voor wat de overheid zelf moet aanpassen:

gebouwen en straten
overheidswebsites
publieke diensten (zoals uitgifte van paspoorten door gemeenten)
publieke voorzieningen (zoals openbare toiletten)

Openbaar vervoer

Bussen, bushaltes, treinen, stations, trams en metro’s zijn de afgelopen jaren toegankelijker geworden. Maar de aanpassingen zijn nog niet voldoende. Voor reizigers in een rolstoel is het niet overal mogelijk zelfstandig vanaf het perron een trein, tram of bus in te komen. Veel mensen met een gehoor- of gezichtsbeperking ontgaat allerlei reisinformatie.

Het aanpassen van het openbaar vervoer, stations en haltes is een groot project dat de overheid in stappen uitvoert. Gedetailleerde informatie staat op de website van de rijksoverheid. Daarnaast richt de overheid zich met vernieuwingsagenda ‘Iedereen Onderweg’ op het toegankelijker maken van het doelgroepenvervoer en het openbaar vervoer.

Aangepaste goederen en diensten bieden

Horecagelegenheden, musea, winkels, verzekeraars en zorginstellingen zijn verplicht hun goederen en diensten aan te passen voor mensen met een beperking. Bijvoorbeeld een loopplank plaatsen of de menukaart voorlezen.

Ondernemers moeten aanpassingen doen voor mensen met een beperking. Die plicht is vastgelegd in de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ). Discriminatie van personen met een beperking is dus niet toegestaan bij het aanbieden van goederen en diensten. Aanbieders van goederen en diensten hebben daarnaast de verplichting de algemene toegankelijkheid geleidelijk te verbeteren.

De wet geeft mensen die een assistentiehond gebruiken het recht om met het dier winkels en vervoermiddelen in te gaan. Verder geldt de verplichting om aanpassingen te doen ook voor diensten die via internet worden aangeboden, zoals online winkelen.

Onderzoeken

Het College heeft verschillende onderzoeken uitgevoerd of laten uitvoeren:

Inzicht in inclusie I (2016) en II (2018)

Deze rapporten presenteren de uitkomsten van de meting van indicatoren met cijfers over de participatie van mensen met een beperking op het gebied van wonen, deel uitmaken van de maatschappij, onderwijs en werk. Deze metingen geven een uniek beeld van de naleving van het VN-verdrag handicap. Lees meer: Inzicht in Inclusie (2016) en Inzicht in Inclusie II (2018).

Toegankelijkheid van gemeentelijke websites (2015)

De websites van 393 gemeenten zijn onderzocht. Uit het onderzoek bleek dat maar 7% van die gemeenten voldeed aan de eisen aan toegankelijkheid. Veel gemeenten zijn aan de slag gegaan om hun websites toegankelijker te maken.

Toegankelijkheid busvervoer (2017)

Uit onderzoek in opdracht van het College blijkt dat het Nederlands openbaar busvervoer nog niet optimaal toegankelijk is voor mensen in een rolstoel. Het College vroeg aan DTV Consultants om een beeld te schetsen van de toegankelijkheid van bussen voor mensen met een handbewogen of elektrische rolstoel. Hier vind je het rapport van het onderzoek ‘Toegankelijkheid op de rit’.

Toegankelijkheid stemlokalen (2017)

Het stemmen bij verkiezingen is vooral voor mensen met een visuele en mensen met een verstandelijke beperking nog niet goed toegankelijk. Dat blijkt uit onderzoek dat is uitgevoerd door onderzoeksbureau NIVEL en het Trimbos-instituut in opdracht van het College voor de Rechten van de Mens. Het onderzoek geeft inzicht in obstakels die mensen met een lichamelijke, visuele, verstandelijke beperking of psychische aandoening ervaren als zij gaan stemmen. Ook benoemen mensen uit deze doelgroepen oplossingen om de verkiezingen voor hen toegankelijker te maken. Lees hier het rapport ‘Onbeperkt stemmen’.

Als toezichthouder op de naleving van het VN-verdrag handicap, stelde het College voor de Rechten van de Mens tijdens de verkiezingen in 2018 en 2019 het Meldpunt Onbeperkt Stemmen open, waar mensen met een beperking (of hun familie, vrienden, kennissen) hun ervaringen konden delen over de toegankelijkheid van verkiezingen.

Toegankelijkheid van webwinkels (2018)

In opdracht van het College voor de Rechten van de Mens heeft Stichting Accessibility in 2018 de toegankelijkheid onderzocht van websites van webwinkels, reisorganisaties en energiebedrijven. Het onderzoek laat zien dat deze websites nog onvoldoende toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Vooral consumenten die blind of slechtziend zijn, lopen vast bij het kopen van een product online. Lees hier het rapport ‘Uw winkelmandje is leeg’.