Afkomst nog steeds veel voorkomende discriminatiegrond
Steeds meer mensen melden discriminatie vanwege hun afkomst. Dat concludeert het College voor de Rechten van de Mens op basis van de jaarcijfers over 2016. Het College kreeg hier het afgelopen jaar meer dan 600 meldingen over. Een kleine 100 mensen vroegen om een uitspraak en daarop volgden ruim 30 oordelen. In alle opzichten zijn de aantallen toegenomen vergeleken met 2015. 21 maart is de Internationale dag tegen Racisme en Discriminatie. De cijfers van het College maken duidelijk dat deze dag nog altijd heel belangrijk is.
In 2016 beantwoordde het College 3.143 vragen, ontving het 463 verzoeken om een uitspraak en deed het in 151 zaken uitspraak over discriminatie. De meeste verzoeken gingen over handicap/chronisch ziekte (20%), op de voet gevolgd door ras/afkomst (19%) en geslacht (17%). Bij de uitspraken was ras/afkomst de meest voorkomende discriminatiegrond (23%). Dit toont aan dat rassendiscriminatie nog vaak voorkomt. Voorzitter Adriana van Dooijeweert: “Discriminatie en racisme zijn beladen termen waarop vaak met schrik en verontwaardiging wordt gereageerd. Het staat in schril contrast met hoe wij Nederlanders onszelf zien: een modern, tolerant volk dat leven en laten leven hoog in het vaandel heeft staan. Zeggen waar het op staat, daar zijn we trots op. Een fout grapje moet ook kunnen, humor kleurt het leven. En vaak is het allemaal niet zo bedoeld.”
Niet zo bedoeld, wel zo ervaren
Maar dat het door steeds meer mensen wel zo wordt beleefd, blijkt nu wel. Adriana: “Natuurlijk vinden mensen het niet leuk om te horen dat zij discrimineren. Logisch, want discriminatie is niet voor niets bij wet verboden”. Maar er is meer aan de hand. Mensen hebben het vaak niet door. Iedereen laat zich bij beslissingen, vaak onbewust, leiden door stereotype beelden. We denken in categorieën, dat maakt de wereld om ons heen betekenisvol en hanteerbaar. Vrouwen zijn zachtaardig, homo’s kunstzinnig, ouderen inflexibel en Marokkanen zijn... Negatieve stereotypering leidt bijvoorbeeld bij werving en selectie tot systematische onderschatting van de kwaliteiten van sollicitanten met een Marokkaanse, Turkse of Antilliaanse achtergrond, terwijl de kwaliteiten van autochtone Nederlanders worden overschat. Ook door werkgevers die uitdrukkelijk niet willen discrimineren.
In actie
Het goede nieuws is wel dat bedrijven nog steeds in actie komen bij discriminatie. Met een kleine daling ten opzichte van het jaar ervoor, is in 2016 73% van de bedrijven waar het College een oordeel tegen uitsprak, overgaan tot individuele of structurele maatregelen om discriminatie in de toekomst te voorkomen. Denk aan het aanbieden van excuses of een schadevergoeding. Maar veel vaker nemen bedrijven echt structurele maatregelen om discriminatie in de toekomst te voorkomen.
Arbeidsmarktdiscriminatie
Discriminatie en stereotypering op de arbeidsmarkt kunnen tot grote maatschappelijke problemen leiden. Ze kunnen vergaande gevolgen hebben voor andere mensenrechten, zoals het recht op arbeid, het recht op een adequate levensstandaard en menselijke waardigheid. Om discriminatie en stereotypering op de arbeidsmarkt aan te pakken startte het College in 2016 een programma waarbij de focus ligt op twee onderdelen. Dat is ten eerste de toeleiding tot de arbeidsmarkt dat zich toespitst op discriminatie en stereotypering bij stages en leerplekken in het beroepsonderwijs. Het tweede richt zich op de toegang tot de arbeidsmarkt dat gaat over het tegengaan van discriminatie en stereotypering in nieuwe methoden van werving en selectie.
Selecteren zonder vooroordelen
Veel werkgevers zijn zich ervan bewust dat stereotypering ook een rol kan spelen in de sollicitatieprocedures. In 2016 heeft dit bewustzijn geresul¬teerd in een toegenomen vraag naar de training ‘ Selecteren zonder vooroordelen’. Op een positieve manier wordt daarin samen met HR-adviseurs en managers nagegaan wat een organisatie kan doen om de selectie zo neutraal mogelijk in te richten zodat iedereen een gelijke kans krijgt. In 2016 gaf het College 21 trainingen waaraan meer dan 250 mensen deelnamen. Ook is een tiental pitches/workshops verzorgd voor geïnteresseerde bedrijven. De deelnemers waardeerden de training gemiddeld met een ruime 8 en daar zijn we trots op!
VN-verdrag handicap
De monitoring van het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap – ook een strategisch thema van het College – heeft in 2016 een mooie start gemaakt: het verdrag trad medio 2016 in werking en het College startte tegelijkertijd met het toezichthouden hierop. Adriana: “Vol trots hebben we in het najaar 16 essentiële punten voor de naleving van het VN-verdrag handicap gepresenteerd aan het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Op dit moment inventariseert het College tegen welke problemen mensen met een beperkingen aanliepen tijdens de verkiezingen. 22 maart sluit het meldpunt voor toegankelijke verkiezingen en wordt daar meer over bekend gemaakt.