Toegankelijk stemmen in coronatijd: meldpunt Onbeperkt Stemmen voor Tweede Kamerverkiezingen
Het College voor de Rechten van de Mens opent vanaf 10 maart opnieuw het meldpunt Onbeperkt Stemmen. Dit keer voor de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart. Mensen met een beperking kunnen bij dit meldpunt terecht om hun ervaringen te delen rondom de toegankelijkheid van de verkiezingen. Het verkiezingsproces verloopt dit jaar anders dan normaal door het coronavirus. Dit kan gevolgen hebben voor de toegankelijkheid van de verkiezingen. Als toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag handicap nodigt het College daarom mensen uit om alle ervaringen, zowel positief als negatief, te delen. Melders kunnen hierbij ook suggesties voor verbeteringen meegeven. Het College zal onder meer de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, de Kiesraad en gemeenten die een taak hebben bij de inrichting van de stembureaus op de hoogte brengen van de uitkomsten van dit meldpunt.
Eisen aan toegankelijkheid van verkiezingen
Mensen met een beperking moeten zonder problemen en zo zelfstandig mogelijk hun stem kunnen uitbrengen. Net als ieder ander in Nederland. Dit is vastgelegd in het VN-verdrag handicap. Het verdrag stelt een aantal eisen aan de verkiezingen. Zo moeten stemlokalen en stemhokjes fysiek toegankelijk zijn voor bijvoorbeeld rolstoelgebruikers. Ook alle informatie moet toegankelijk en gemakkelijk te begrijpen zijn. Dit geldt voor bijvoorbeeld het stembiljet, maar ook voor verkiezingsprogramma’s van politieke partijen. Daarnaast moeten mensen met een beperking de hulp kunnen krijgen die nodig is voor bij het stemmen. In Nederland hebben nu alleen mensen met een lichamelijke beperking het recht om geholpen te worden in het stemhokje door een persoon naar keuze. Bij voorgaande meldpunten lieten ook melders met een niet-lichamelijke beperking weten dat zij graag geholpen willen worden in het stemhokje.
Tijdelijke maatregelen vanwege corona
Dit jaar verloopt het verkiezingsproces anders dan anders door het coronavirus. De regering heeft daarom tijdelijke maatregelen genomen. Dit om de verkiezingen zo toegankelijk mogelijk te kunnen organiseren. Een aantal maatregelen;
- Kiezers van 70 jaar en ouder mogen hun stem per brief uitbrengen (briefstemmen).
- Een aantal stembureaus per gemeente gaat al op 15 en 16 maart open om de drukte te spreiden.
- Het aantal volmachtsstemmen is verhoogd van twee naar drie.
Over het briefstemmen ontvangt het College op dit moment al signalen, terwijl het Meldpunt nog niet open is. Als deze meldingen te maken hebben met handicap of chronische ziekte, neemt het College deze meldingen ook mee in zijn evaluatie van de verkiezingen.
Collegelid Marjolein Swaanenburg-van Roosmalen: “Toegankelijke verkiezingen zijn juist in coronatijd - terecht - een populair onderwerp. Dat veel mensen meedenken over dit onderwerp, is helemaal in de geest van het in 2016 geratificeerde VN-verdrag handicap.”
Meldingen bij voorgaande verkiezingen
Het is dit jaar de vierde keer dat het College het meldpunt voor toegankelijke verkiezingen opent. Bij de vorige verkiezingen in 2019 ontving het College 258 meldingen. Deze meldingen gingen bijvoorbeeld over de (on)toegankelijkheid van stemlokalen, het stembiljet of hulp in het stemhokje. Het College adviseerde toen onder andere de minister van BZK over de meldpuntuitkomsten. Onder leiding van het ministerie worden maatregelen genomen om verkiezingen steeds toegankelijker te maken. Zo moet sinds januari 2019 100% van de stemlokalen fysiek toegankelijk te zijn voor mensen met een lichamelijke beperking. Voornemens voor een nieuw stembiljet zijn er wel, maar deze is nog niet beschikbaar bij de aankomende verkiezingen. Met het Actieplan Toegankelijk Stemmen willen verschillende partijen, waaronder het ministerie BZK, de Kiesraad en de VNG voor komende verkiezingen uitvoering geven aan het VN-verdrag handicap voor wat al binnen de kaders van de Kieswet mogelijk is.
Over het meldpunt Onbeperkt Stemmen
Het meldpunt is van woensdag 10 maart tot en met woensdag 24 maart geopend. Mensen met een beperking kunnen via mensenrechten.nl/stemmen hun ervaringen delen. Voor mensen met een auditieve beperking is er de mogelijkheid om met iemand te bellen in gebarentaal. Die persoon vult het formulier vervolgens in.
Meer informatie
Meer weten over het meldpunt Onbeperkt Stemmen? Neem voor meer informatie contact op met het College.