Podcast Het Vraagstuk

Op papier heeft iedereen mensenrechten, maar hoe ziet dit er in de praktijk uit? In Het Vraagstuk gaat David Achter de Molen op zoek naar antwoorden op complexe vraagstukken over jouw mensenrechten.

Iedereen heeft mensenrechten. Maar tijdens de coronapandemie zaten we 's avonds zomaar verplicht binnen. Op social media mag je niet álles zeggen wat je wilt. En demonstreren mag, maar ook dat recht wordt soms ingeperkt. Mag dit allemaal zomaar? En sinds wanneer zijn we als mensheid onderling dit soort afspraken gaan maken?

In een nieuw seizoen van Het Vraagstuk praten we over de rechten die jij als mens hebt, maar ook waar de grenzen liggen.

Het Vraagstuk seizoen 2

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens bestaat op 10 december 75 jaar. In 1948 werd wereldwijd uitgesproken dat elk mens dezelfde rechten heeft. Maar waarom kwam de verklaring juist toen tot stand? Wat betekende dit? En belangrijker, wat veranderde het?

In aflevering 1 gaat presentator David Achter de Molen in gesprek met Jos Silvis, voormalig rechter bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg en Yvonne Donders, hoogleraar internationale mensenrechten aan de UvA en lid van het VN Mensenrechtencomité

Zij bespreken de tijdgeest en de context waarin de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens ontstaan zijn, hoe ze de wereld hebben veranderd, is het juridisch bindend, en wat betekenen ze vandaag de dag nog?

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens bestaat op 10 december 75 jaar. Dat is een big deal, want vanaf 1948 wordt wereldwijd afgesproken dat elk mens dezelfde rechten heeft. Maar waarom kwam de verklaring juist nu tot stand en wat veranderde het? Kunnen mensenrechten met elkaar botsen en is het anno nu misschien ook eens tijd voor nieuwe mensenrechten? In deze tweede aflevering kijken we naar het heden: wat doe je als mensenrechten met elkaar botsen?

In aflevering 2 gaat presentator David Achter de Molen in gesprek met Yvonne Donders, hoogleraar internationale mensenrechten aan de UvA en lid van het VN Mensenrechtencomité en Janneke Gerards, hoogleraar fundamentele rechten aan de Universiteit van Utrecht en plaatsvervangend raadsheer aan het gerechtshof in Den Haag.

Zij bespreken hoe de rechten van de een, rechtstreeks kunnen botsen met diezelfde rechten van een ander. En welke afwegingen spelen dan een rol bij het uiteindelijke oordeel.

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens bestaat op 10 december 75 jaar. Dat is een big deal, want vanaf 1948 wordt wereldwijd afgesproken dat elk mens dezelfde rechten heeft. Maar waarom kwam de verklaring juist nu tot stand en wat veranderde het? Kunnen mensenrechten met elkaar botsen en is het anno nu misschien ook eens tijd voor nieuwe mensenrechten? In deze derde aflevering kijken we vooruit: welke nieuwe mensenrechten gaan er spelen in de toekomst?

In aflevering 3 gaat presentator David Achter de Molen in gesprek met Fenna Timsi, jongerenvertegenwoordiger op Mensenrechten en Veiligheid en Antoine Buyse, hoogleraar Mensenrechten aan de Universiteit van Utrecht.

Hoewel voor mannen en vrouwen vaak dezelfde voorwaarden gelden voor doorstroom, pakken ze in de praktijk ongelijk uit. Behalve een gemiste kans voor de organisatie, is de ondervertegenwoordiging van vrouwen in leidinggevende- en managementfuncties ook een mensenrechtenprobleem.

In deze aflevering gaat David Achter de Molen in gesprek met Ans Merens en Barbara Bos en gaan we op zoek naar een antwoord op de vraag: hoe pakken we het probleem van het bizar lage aantal vrouwen in managementfuncties aan?

Wat hebben arbeidsuitbuiting, klimaatverandering en het koloniale verleden met elkaar te maken? En wat moet je met die kennis, als professional of als organisatie? In deze aflevering gaat podcastmaker David in gesprek met data ethicus Piek Knijff en socioloog Antonio Casilli. Samen bespreken ze hoe je dit soort dilemma's kunt aanpakken.

Je wilt graag met het openbaar vervoer naar een verjaardag. Maar wat nou als je een uur moet wachten op de volgende trein omdat er geen reisassistentie aanwezig is, of als de lift op het station steeds stuk is? Zelfstandig met het openbaar vervoer reizen is voor mensen met een beperking een grote uitdaging. Dit terwijl reizen met het OV een belangrijke voorwaarde is voor het uitoefenen van verschillende mensenrechten. Denk bijvoorbeeld aan het recht op gezondheid, werk en vrijetijdsbesteding.

In deze aflevering reist presentator David Achter de Molen samen met Amber Bindels met het openbaar vervoer en doelgroepenvervoer. Amber zit in een rolstoel en vertelt meer over de drempels die zij dagelijks tegenkomt door ontoegankelijk vervoer. De reis eindigt bij Alice Schippers, bijzonder hoogleraar Disability Studies. Samen gaan we op zoek naar het antwoord op de vraag: Wat voor invloed heeft ontoegankelijk openbaar vervoer op je leven als je een beperking hebt?

Het Vraagstuk seizoen 1

Algoritmen bepalen steeds meer het dagelijks leven: films, muziek, media, en zelfs de keuze voor de beste sollicitant wordt voor een groot deel overgelaten aan zelflerende systemen. Zijn de keuzes die een computer maakt altijd zo zuiver als je zou verwachten?

In aflevering 1 spreekt David Achter de Molen met ondervoorzitter:

Quirine Eijkman van het College voor de Rechten van de Mens
Bram den Hartog van Inspectie SZW
Vincent Slot van Textkernel

Samen onderzoeken ze of computers, beter gezegd data en algoritmen, kunnen discrimineren bij sollicitaties.

Met de nieuwe lockdown wordt iedereen op de proef gesteld en sommige groepen worden harder geraakt dan anderen. Wat zijn de gevolgen van de coronamaatregelen voor jongeren? En zijn deze wel eerlijk?

In aflevering 2 spreekt David Achter de Molen met:

Voormalig voorzitter Adriana van Dooijeweert van het College voor de Rechten van de Mens
Woordvoerder Talitha Muusse van Coalitie Y
Voormalig voorzitter Jacobine Geel van de Nederlandse ggz.

Samen onderzoeken ze de impact van de coronamaatregelen op de vrijheden, mentale gezondheid en inspraak van jongeren.

Is ons stemhokje toegankelijk voor mensen met een beperking? En wat is de invloed van de coronamaatregelen op deze toegankelijkheid? In aflevering 3 van onze podcast ‘Het Vraagstuk’ vraagt presentator David Achter de Molen een collegelid en experts om helderheid.

Met de verkiezingen in aantocht gaat David in gesprek met:

Collegelid Marjolein Swaanenburg-van Roosmalen van het College voor de Rechten van de Mens
Burgemeester van Gouda Pieter Verhoeve als dossierhouder verkiezingen bij de VNG
Wendela Oskam, ervaringsdeskundige en stembureauvoorzitter

Ze praten over hoe de toegankelijkheid is geregeld voor mensen met een beperking.

Iedereen verdient een eerlijke kans op een baan. Hoe lossen wij ongelijkheid op de arbeidsmarkt op? En mag je vrouwen voortrekken om een mannenbolwerk te doorbreken? In aflevering #4 van onze podcast 'Het Vraagstuk' vraagt presentator David Achter de Molen een collegelid en experts om helderheid.

In aflevering 4 gaat David in gesprek met:

Ondervoorzitter Jan-Peter Loof van het College voor de Rechten van de Mens
Chief Diversity Officer Evangelia Demerouti
Fellow van het ICF-programma Maureen van Einatten van TU Eindhoven

Ze praten over gelijke kansen op de arbeidsmarkt en ervaringen met voorkeursbeleid voor vrouwen.

Overheidsinstanties werken met risicoprofielen bij het uitoefenen van controle en toezicht. Soms leiden die efficiënte selecties tot benadeling van burgers op grond van etnische kenmerken. Bij de Toeslagenaffaire wordt regelmatig gesproken over etnisch profileren. Om etnisch profileren uit te bannen is meer helderheid nodig over toepassing van etniciteit binnen risicoprofielen. Wat zijn de dilemma’s bij risicoprofilering?

In aflevering 5 gaat presentator David Achter de Molen in gesprek met:

Collegelid Mariam Chébti van het College voor de Rechten van de Mens
Lid Raad van Bestuur Janet Helder van UWV
Drijvende kracht achter Controle Alt Delete Jair Schalkwijk

Zij bespreken het nut en de noodzaak van risicoprofilering, de gevaren van etnisch profileren en het belang van de menselijke maat.

Luister aflevering op Spotify
Lees het transcript
Lees meer in ons thema Institutioneel racisme

Straatcamera's bekijken hoe druk het ergens is, scanauto's controleren of een auto goed geparkeerd staat en een computer berekent de hoogte van je uitkering. Gemeenten gebruiken algoritmen op veel verschillende terreinen. Maar hoe houden gemeenteambtenaren rekening met mensenrechten, zoals gelijke behandeling? En hoe kunnen inwoners beslissingen aanvechten die zijn genomen met behulp van een algoritme?

In aflevering 6 gaat presentator David Achter de Molen in gesprek met:

Ondervoorzitter Quirine Eijkman van het College voor de Rechten van de Mens
Onderzoeker Marlies van Eck van Hooghiemstra & Partners
Rob Haans, strategisch informatieadviseur bij de gemeente Nijmegen

Zij bespreken de noodzaak van het gebruik van algoritmen, de uitdagingen en welke kansen gemeenteambtenaren en softwareontwikkelaars hebben om mensenrechten te beschermen.

De coronacrisis heeft iedereen op een bepaalde manier wel geraakt. Het legde echter ook een al bestaande tweedeling in onze arbeidsmarkt verder bloot. Wie blijken tijdens een crisis het kwetsbaarst op de arbeidsmarkt?

In deze aflevering gaat David in gesprek met:

Collegelid Nicola Jägers van het College voor de Rechten van de Mens
Dore Kemmeren, ondernemer
Dorien Kaaijk, coördinator van het praktijkleercentrum bij het ROC Nijmegen

Zij bespreken de gevolgen van de coronacrisis op de arbeidsmarkt.

Abonneer je op onze podcast

Geen nieuwe aflevering missen? Abonneer je via Spotify en Apple Podcasts.

Als je naar onze podcast luistert, kunnen jouw persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met het privacyreglement van Springcast, Spotify en Apple Podcasts. Bekijk het privacyreglement van Springcast, Spotify en Apple Podcasts.

Podcast Het Vraagstuk

Het Vraagstuk seizoen 2

Aflevering 1: Hoe veranderde de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens de wereld?

Aflevering 2: Wat doe je als mensenrechten met elkaar botsen?

Aflevering 3: Welke nieuwe mensenrechten gaan er spelen in de toekomst?

Aflevering 4: Hoe pakken we het probleem van het bizar lage aantal vrouwen in managementfuncties aan?

Aflevering 5: Welke schaduwkant zit er aan generatieve AI?

Aflevering 6: Wat voor invloed heeft ontoegankelijk openbaar vervoer op je leven als je een beperking hebt?

Het Vraagstuk seizoen 1

Introductie seizoen 1

Aflevering 1: Kunnen computers discrimineren?

Aflevering 2: Zijn de coronamaatregelen wel eerlijk naar jongeren?

Aflevering 3: Hoe toegankelijk is ons stemhokje?

Aflevering 4: Mag je vrouwen voortrekken om een mannenbolwerk te doorbreken?

Aflevering 5: Wat zijn de dilemma's bij risicoprofilering door de overheid?

Aflevering 6: Maken algoritmen in het gemeentehuis de dienst uit?

Aflevering 7: Wie blijken tijdens een crisis het kwetsbaarst op de arbeidsmarkt?

Abonneer je op onze podcast