Wat valt er te doen tegen institutioneel racisme in Nederland?
Wereldwijd protesteren zwarte en witte mensen samen tegen racisme. Ze kaarten een reëel probleem aan. Ook in Nederland hebben we te maken met institutioneel racisme. Dit betekent dat discriminatie zich voordoet op vele sociale terreinen: op de arbeidsmarkt, de woningmarkt, bij het zoeken naar een stage of baan en in de sport. Het College oordeelt regelmatig over discriminatie en doet uitgebreid onderzoek naar het probleem. Zodoende weten we dat racisme structureel en ernstig is. Maar we zien ook mogelijke oplossingen en brengen die actief onder de aandacht van werkgevers, ambtenaren, politici en burgers.
Wat doet het College?
Wat doet het College aan het voorkomen en bestrijden van discriminatie op grond van etnische afkomst? Het College doet regelmatig onderzoek naar discriminatie op grond van etniciteit, bijvoorbeeld onderzoek naar discriminatie op de arbeidsmarkt.
Woensdag publiceert het College zijn onderzoek naar discriminerend gedrag in de openbare ruimte. Daaruit blijkt dat discriminatie op grond van etnische afkomst en huidskleur door andere mensen regelmatig voorkomt: online, op straat, in de buurt, in het openbaar vervoer en in en rond uitgaansgelegenheden. Dat kan allerlei vormen aannemen, van racistische beledigingen tot lichamelijk geweld.
Op basis van zijn onderzoeken doet het College aanbevelingen aan onder meer ministeries, werkgevers en scholen. Het maakt daarbij concreet wat zij moeten doen voor een slachtoffer van discriminatie en welke concrete maatregelen zij kunnen nemen om discriminatie in de toekomst te voorkómen.
Maak discriminatie zichtbaar
Uit onze onderzoeken blijkt dat slachtoffers van discriminatie dit meestal niet melden bij een instantie. Maar als discriminatie niet wordt gemeld, blijft het onzichtbaar en kan het blijven voortbestaan. Na melding van een klacht, bijvoorbeeld bij een antidiscriminatievoorziening of bij het College, kunnen er maatregelen volgen nadat discriminatie is vastgesteld.
Dit gebeurde in het geval van een zaak van een jongen. Een hotel wees hem af als afwasser. Hij had het vermoeden dat het hotel hem niet aannam, omdat hij een buitenlands klinkende achternaam had. De jongen legde zijn zaak voor aan het College. Dat oordeelde dat het hotel verboden onderscheid had gemaakt. Het hotel heeft daarna maatregelen genomen.
Ook bij een gemeente die werd verdacht van 'etnisch profileren' oordeelde het College dat er sprake was van discriminatie. De gemeente controleerde bij het onderzoek naar fraude bij uitkeringen, alleen mensen met een buitenlandse nationaliteit extra.
Voorkom dat onbewuste vooroordelen tot discriminatie leiden
Melden van discriminatie is belangrijk, maar kan niet het probleem in zijn geheel oplossen. Belangrijker nog is dat discriminatie wordt voorkómen. En dat kan door ideeën over raciale superioriteit aan te pakken en te voorkomen dat bewuste en onbewuste etnische stereotyperingen tot discriminatie leiden.
Trainingen en voorlichting over etnische stereotyperingen
Het College geeft inmiddels jarenlang de training 'Selecteren zonder vooroordelen’ bij werving en selectie, onder meer aan de politie. Ook aan scholen geeft het College voorlichting over onbewuste vooroordelen en de gevolgen daarvan. Als mensen zich bewust worden van etnische stereotypen en vooroordelen over etnische minderheden, kan dit voorkómen dat deze leiden tot discriminerend gedrag en handelen. Dit helpt om institutioneel racisme te voorkomen.