College publiceert toolkit met tips voor ambtenaren voor participatie in de praktijk
Het actief en tijdig betrekken van ervaringsdeskundigen en hun (vertegenwoordigende) organisaties bij de totstandkoming van beleid en wetgeving is niet vrijblijvend, maar een algemene verplichting van het VN-verdrag handicap. Uit het verdrag, dat sinds juli 2016 voor Nederland van kracht is, volgt dat (organisaties van) ervaringsdeskundigen al vanaf het begin van het proces betrokken moeten worden. De verplichting sluit ook aan bij het motto ‘Niets over ons, zonder ons’ dat voorvechters voor de rechten van mensen met een beperking sinds lange tijd uitdragen en dat aan het verdrag ten grondslag ligt. De verplichting geldt voor alle overheden en niet alleen bij regels en beleid die alleen over mensen met een beperking gaan.
Ruim 2 miljoen mensen in Nederland hebben een beperking. Zij zijn bijvoorbeeld slechtziend, doof, hebben een fysieke beperking of zijn psychisch kwetsbaar. In zijn jaarlijkse rapportage in 2020 constateerde het College dat zij, ondanks stappen in de goede richting, nog steeds onvoldoende systematisch betrokken worden bij wetgeving en beleid. Dat terwijl participatie bij beleid, wetgeving en uitvoering juist cruciaal zijn. Participatie draagt namelijk niet alleen bij aan de kwaliteit en effectiviteit van beleid en wetgeving, maar zorgt ook voor een toegankelijke samenleving waarin iedereen écht kan meedoen. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zet zich met het programma Onbeperkt Meedoen in voor de implementatie van het VN-verdrag handicap.
“Het is belangrijk dat mensen met een beperking betrokken worden bij beleidsvorming. Daarom moedigt VWS het initiatief van het College, om ambtenaren te ondersteunen bij het betrekken van ervaringsdeskundigen, dan ook van harte aan.”
Maar hoe kun je daar als ambtenaar in de praktijk voor zorgen als je werkt of gaat werken aan een project dat mensen met een beperking raakt? In 2021 introduceerde het College twee toolkits met tips: een toolkit participatie op centraal niveau voor ambtenaren bij het Rijk en landelijke uitvoeringsorganisaties en een toolkit op lokaal niveau voor provincies, gemeenten en waterschappen.
De toolkit voor ambtenaren bij het Rijk en landelijke uitvoeringsinstanties is uitgebreid met hulp van ambtenaren en mensen met een beperking zelf. Hun input ontving het College in een serie werk- en kennisbijeenkomsten in het najaar van 2021. Deze bijeenkomsten heeft het College in samenspraak met het ministerie van VWS georganiseerd. In 2022 zal de toolkit voor ambtenaren bij provincies, gemeenten en waterschappen worden uitgebreid.