Stand van zaken na monitor 2022: rechtsbescherming van mensen met een beperking

Nieuwsbericht | 14-07-2023 | 00:00

Monitor VN-verdrag handicap   

Als toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag handicap in Nederland publiceert het College ieder jaar een monitor over dit verdrag. Vorig jaar stond de rechtsbescherming van mensen met een beperking centraal. In deze monitor is een aantal procedures uitgelicht:

• arrestatie en verhoor bij politie en OM
• bezwaarprocedures bij gemeenten en UWV
• klachtprocedures in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd)
• en de start van een rechterlijke procedure.

Naar aanleiding van verschillende gesignaleerde knelpunten in de procedures gaf het College drie aanbevelingen:  

1. Maak een nationaal actieplan als onderdeel van een meerjarige strategie waarbij de rechtsbescherming van mensen met een beperking structureel geregeld wordt; 
2. Ratificeer het Facultatief Protocol bij het VN-verdrag handicap; 
3. Bekrachtig het VN-verdrag handicap ook voor Caribisch Nederland.   

Wat is er in de tussentijd zoal gebeurd?  

Activiteiten (overheid)instanties 

• Het kabinet heeft onlangs besloten om de procedure voor het ratificatieproces van het facultatief protocol bij het VN-verdrag handicap direct te starten. Een andere belangrijke stap is dat het ministerie van VWS in gesprek is met de minister voor Rechtsbescherming, de politie, justitie, de VNG, UWV, het team van VWS dat zich bezighoudt met de Wzd en Wvggz en de Rechtspraak. Samen werken zij aan een reactie op de aanbevelingen en actiepunten van het College; 
• Het Juridisch Loket heeft zich gericht op het toegankelijker maken van de website, in eerste instantie op technisch vlak, maar zal ook binnenkort onderzoeken of de website voldoet aan de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG);  
• De vier aanbieders van cliëntenvertrouwenspersonen Wet zorg en dwang (CVP Wzd) (Quasir, Zorgstem, het LSR en Adviespunt Zorgbelang) zijn voortdurend bezig om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Op dit moment evalueren de aanbieders de manier waarop zij nog meer informatie kunnen krijgen van cliënten en vertegenwoordigers over de tevredenheid van de dienstverlening. De aanbieders zijn in gesprek met het ministerie van VWS en de zorgkantoren over de vraag hoe cliënten tijdig vanuit de zorgaanbieders geïnformeerd kunnen worden over de rol en functie van de cliëntenvertrouwenspersonen in de Wzd. De beschikbaarheid van de CVP Wzd in het weekend wordt ook uitbreid. De aanbieders zijn structureel in gesprek met de financiers voor voldoende middelen om de dienstverlening zoals omschreven in het kwaliteitskader CVP Wzd te kunnen uitvoeren;  
• De Rechtspraak heeft bij een landelijke schouw de parkeervoorzieningen, ingangen en deuren, balies en loketten, toiletten, meubilair en logistiek getoetst. In de tweede helft van dit jaar worden de aanbevelingen uit de rapportages van deze schouwen uitgevoerd en geïmplementeerd. Naast deze fysieke toetsing zal er ook een bewustwordingstraining per locatie komen.

Activiteiten van het College 

Het College heeft ook verschillende activiteiten ingezet om de aanbevelingen uit de monitor uit te dragen. Zo heeft het College de aanbevelingen benadrukt in de input voor een plenair debat en een commissiedebat. Daarnaast heeft het College veel gesprekken gevoerd, onder meer met Tweede Kamerleden, de ambtenaren van VWS die betrokken zijn bij de implementatie van het VN-verdrag handicap, de Programmadirectie Zorg en Jeugd Caribisch Nederland en verschillende ervaringsdeskundigen. Ook heeft het College op verzoek van diverse (overheids)instanties een nadere toelichting op de monitorrapportage gegeven. 

Voor de duidelijkheid: dit korte overzicht is niet volledig. Meer organisaties hebben zich ingezet en ook het College heeft meer activiteiten ondernomen, maar voor de leesbaarheid van dit artikel was het nodig om keuzes te maken.

Hoe gaat het nu verder? 

Ook de komende tijd blijft het College de overheid aansporen om de aanbevelingen op te volgen. Het College wijst de overheid hierbij steeds op de verplichting om ook bij dit proces ervaringsdeskundigen en hun vertegenwoordigende organisaties actief te betrekken. Dit draagt eraan bij dat mensen met een beperking daadwerkelijk op autonome wijze kunnen participeren in een juridische procedure en de rechtsbescherming zal verbeteren. Tot slot volgt het College de ontwikkelingen rondom de ratificatie van het VN-verdrag handicap in Caribisch Nederland op de voet. Daar ging onze derde aanbeveling namelijk over.  

Meer informatie 

Wil je meer weten over rechtsbescherming van mensen met een beperking en de monitor? Neem dan contact op met het College via info@mensenrechten.nl.