Helpt het huisvestingsbeleid van de overheid?
Er zijn stappen in de goede richting genomen maar ook zorgwekkende ontwikkelingen.
Stappen in de goede richting
Wet goedverhuurderschap
Er komt nieuwe wetgeving om gemeenten meer mogelijkheden te geven om discriminatie en misstanden bij de verhuur van woningen aan arbeidsmigranten tegen te gaan. Om discriminatie te voorkomen heeft het kabinet in 2021 in het Wetsvoorstel Goed Verhuurderschap opgenomen dat gemeenten een werkwijze aannemen waarin onder andere discriminatie op de huurmarkt wordt tegengegaan. Het College is over het algemeen tevreden met dit voorstel, maar vindt onder meer dat de centrale overheid een sterkere rol zou moeten krijgen. Daarnaast maakt het College zich zorgen over uithuiszettingen, zeker als die mogelijk tot dakloosheid leiden.
Programma ‘Een thuis voor iedereen’
Op 11 mei 2022 kwam minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met een nieuw plan om te zorgen dat iedereen een huis kan vinden. De minister wil dat de woningvoorraad van gemeenten voor 30 procent uit sociale huurwoningen bestaat. Om die wens kracht bij te zetten, wordt samen met de provincies gewerkt aan een wettelijke stok achter de deur. Maar gemeenten zien zich voor een onhaalbare opdracht gesteld.
Het College vindt het een goed signaal dat de minister het recht op huisvesting meerdere keren noemt. Het is echter wel van belang dat het nieuwe beleid ook daadwerkelijk voldoet aan de eisen van het recht op huisvesting, zoals betaalbaarheid en toegankelijkheid.
Aanpak dakloosheid ‘Wonen eerst’
Op 2 juni 2022 kwam de minister met een nieuw plan om dakloosheid tegen te gaan. Het doel is om zo snel mogelijk een huis te regelen voor mensen die dakloos dreigen te worden of al zijn en ze niet naar de opvang te sturen. Ook gaan hulpverleners meer kijken naar schulden en gezondheidsproblemen. Als die opgelost worden, hoeft iemand niet dakloos te raken.
Zorgwekkende ontwikkelingen
Rotterdamwet
Een veel besproken wet is de Rotterdamwet. Dat is een wet die het mogelijk maakt voor gemeenten om mensen met een uitkering of een politiedossier te verbieden om in bepaalde wijken te wonen. Rotterdam is er mee begonnen. Vandaar de naam. Naast Rotterdam gebruiken nog acht andere steden de wet.
Het idee is dat die wijken waar mensen worden geweerd, beter worden: meer veiligheid, minder overlast. Maar het is nog niet bewezen dat de wet ook werkt. Daarom vroeg de gemeente Rotterdam zich in maart 2022 af of ze wel door moesten gaan met de wet. Als de effectiviteit van de wet niet kan worden aangetoond, dan kan het beoogde doel (leefbare woonwijken) geen rechtvaardiging zijn om de mensenrechten aan te tasten.
Sloop Tweebosbuurt
Vijf mensenrechtenrapporteurs van de Verenigde Naties lieten de Nederlandse overheid in 2021 weten dat ze zich grote zorgen maken om het Rotterdamse woonbeleid. De gemeente liet in 2021 een hele wijk slopen, de Tweebosbuurt, waar juist veel mensen met weinig geld al decennia woonden. De gemeente sloopt 588 woningen en bedrijfsruimten. Door de sloop lukte het sommige mensen niet om op tijd een goede nieuwe woning te vinden en dreigden zij dakloos te worden.
De sloop is onderdeel van een groter plan met de naam 'Woonvisie 2030'. In dit plan staat dat de gemeente het totale aanbod huurwoningen in de stad met 13.500 woningen wil verminderen.