Europese toezichthouder tikt Nederland op de vingers: vrouw verdient nog steeds minder dan man voor hetzelfde werk

De rechtszaak

De University Women of Europe heeft in 2016 een zaak aangespannen tegen vijftien Europese landen, ook tegen Nederland. De University Women of Europe is een netwerk van verenigingen van afgestudeerde vrouwen. Zij komen op voor de rechten van vrouwen in Europa. Zij hebben de zaak aangespannen bij het Europees Comité voor Sociale Rechten (het Comité). Dit Comité oordeelt of Europese landen zich hebben gehouden aan het Europees Sociaal Handvest van de Raad van Europa. Zijn oordelen vormen een belangrijke uitleg van de rechten uit het Handvest.

Nederland schendt het Europees Sociaal Handvest

Het Europees Comité voor Sociale Rechten oordeelt in de zaak van University Women of Europe dat Nederland te weinig heeft gedaan om ervoor te zorgen dat vrouwen voor hetzelfde werk net zoveel verdienen als mannen. Nederland heeft daarom het Europees Sociaal Handvest geschonden. In het Handvest staan verschillende rechten, waaronder het recht op gelijke kansen en behandeling op het werk. Daaronder valt ook het recht op gelijke beloning.

De loonkloof zegt iets over ongelijke beloning

In Nederland is er een loonkloof: mannen verdienen gemiddeld meer dan vrouwen. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over lonen uit 2018 verdienen vrouwen in het bedrijfsleven gemiddeld 19% minder dan mannen. Bij de overheid is het verschil 8%.

Dat verschil komt voor een deel omdat vrouwen minder uren werken, in een sector werken waar minder betaald wordt of een opleiding hebben gehad waarmee niet veel geld te verdienen is. Maar voor de rest komt dit verschil omdat vrouwen zonder goede reden minder salaris ontvangen voor hetzelfde werk dan hun mannelijke collega’s. Dat kan het gevolg zijn van loononderscheid . Daarom zegt de loonkloof volgens het Comité iets over ongelijke beloning in Nederland.

Wel maatregelen, geen meetbare resultaten

De Nederlandse overheid heeft verschillende maatregelen bekend gemaakt om de loonkloof te dichten in haar Actieplan Arbeidsmarktdiscriminatie (2018-2021). Het is positief dat de overheid maatregelen neemt, maar volgens het Comité moeten die maatregelen meetbare effecten hebben. De loonkloof moet dus in cijfers afnemen. Dit is in Nederland onvoldoende het geval, en dat is in strijd met het Europees Sociaal Handvest.

Gebrek aan loontransparantie

Het Comité vindt ook dat de Nederlandse overheid niet genoeg doet om te zorgen dat werkgevers open zijn over lonen. Loontransparantie is nodig om het recht op gelijke beloning zeker te stellen. Werknemers krijgen vaak niet de gegevens te zien waarmee werkgevers hun salaris berekenen. Daarnaast staan er geen criteria in de wet om te bepalen wat hetzelfde werk is, waardoor het onduidelijk is wanneer werk gelijk beloont moet worden. De overheid moet daarom uitleggen waar werkgevers naar moeten kijken om te bepalen wat hetzelfde werk is, zoals het soort werk, de training die er voor nodig is en de omstandigheden waarin mensen werken.

College vindt wetgeving over loontransparantie nodig

Het College is het eens met het Comité: ongelijke beloning is in Nederland al lang een probleem dat nog steeds niet is opgelost. Het College had het Comité uitleg gegeven over de loonsituatie in Nederland en wat de overheid kan doen.

Verschillende acties zijn nodig om dit probleem op te lossen, waaronder acties door de overheid. Het Comité benadrukt dat Nederland onder meer de gevolgen van beleidsmaatregelen moet controleren en campagnes moet voeren over gelijke beloning. Het College voegt daaraan toe dat de overheid in ieder geval in de wet moeten vastleggen dat werkgevers open moeten zijn over hun beloningssystemen. Zo kunnen werknemers zien hoe de werkgever het salaris berekent voor alle soorten functies in de organisatie. Dat maakt het makkelijker voor iedereen, en in het bijzonder voor vrouwen, om te vragen om gelijk loon voor hetzelfde werk.

De Nederlandse overheid kan werkgevers op verschillende manieren tot loontransparantie bewegen. Zo kan de overheid eisen dat werkgevers rapporteren over hun beloningssysteem, dat ze controles uitvoeren of iedereen wel eerlijk loon krijgt, of dat werkgevers werknemers helpen om zich te organiseren zodat werknemers samen als een groep kunnen onderhandelen over hun salarissen.

Werknemers: Zelf discriminatie melden

Denk jij dat je voor hetzelfde werk onterecht minder verdient dan een collega van het andere geslacht? In dat geval kun je bij het College een klacht indienen en kunnen wij deze onderzoeken. Ook met vragen of een melding kun jij bij ons terecht.