Discriminatiemonitor 2023: veel aandacht voor weigeren assistentiehonden en zwangerschapsdiscriminatie
Het weigeren van assistentiehonden in openbare ruimtes is in de meeste gevallen verboden. Toch kreeg het College voor de Rechten van de Mens het afgelopen jaar opvallend veel meldingen van mensen die niet welkom waren met hun assistentiehond. Daarnaast is zwangerschapsdiscriminatie nog steeds een groot probleem op de werkvloer: meer dan 50% van de oordelen op grond van geslacht ging over zwangerschapsdiscriminatie. Dit blijkt uit de jaarlijkse Monitor Discriminatiezaken van het College die vandaag is gepubliceerd.
| Dit jaar is de Monitor Discriminatiezaken voor het eerst digitaal. Vanaf nu brengen wij de monitor elk halfjaar uit. In dit dashboard vind je de cijfers van 2023 en voorgaande jaren. |
2023: het jaar in cijfers
Het College kreeg het afgelopen jaar 2.074 meldingen over gelijke behandeling. De meest voorkomende gronden waarover werd gemeld zijn: handicap of chronische ziekte, ras en geslacht. Daarnaast ontving het College 580 verzoeken om een oordeel. In 141 zaken heeft het College een oordeel uitgesproken. In 46% van deze zaken was uiteindelijk sprake van discriminatie. 68% van de organisaties heeft een maatregel genomen naar aanleiding van het oordeel. Daar bovenop is 7 procent van de organisaties nog van plan om maatregelen te gaan nemen. De meest voorkomende discriminatiegronden zijn handicap of chronische ziekte, ras en geslacht. Dit is een andere lijst dan vorig jaar: toen stond grond ras op nummer één.
Weigeren van assistentiehonden
In 2023 kreeg het College 481 meldingen en 138 verzoeken om een oordeel over de rechten van mensen met een beperking. Het College kreeg met name opvallend veel meldingen over het weigeren van assistentiehonden, bijvoorbeeld in restaurants of op de camping. Het weigeren van een assistentiehond is verboden. Alleen in enkele gevallen mag er een uitzondering gemaakt worden, bijvoorbeeld op een intensive care afdeling van een ziekenhuis. Bekijk hier een oordeel over het weigeren van een assistentiehond.
Zwangerschapsdiscriminatie
Het College kreeg 392 meldingen en 114 verzoeken om een oordeel op grond van geslacht. De helft van deze meldingen en de helft van deze verzoeken gingen over zwangerschapsdiscriminatie. Hieruit blijkt dat zwangerschapsdiscriminatie een probleem blijft. De meldingen en verzoeken om een oordeel gingen met name over het mislopen van een bonus, een afwijzing bij een sollicitatie en het niet verlengen van een contract. Bekijk hier een oordeel over zwangerschapsdiscriminatie.
Zaken van toeslagenouders
In 2023 kreeg het College 418 meldingen en 102 verzoeken om een oordeel op grond van ras. Drie belangrijke oordelen op grond van ras gingen over de toeslagenaffaire. De gedupeerden vroegen het College om te onderzoeken of zij gediscrimineerd zijn vanwege hun niet-Nederlandse afkomst. Het oordeel luidde drie keer verboden indirect onderscheid op grond van ras door de Belastingdienst. Lees hier meer over de drie oordelen in zaken van toeslagenouders.
Oordeel eigen handelen
Bedrijven, organisaties en instellingen kunnen het College ook vragen om te onderzoeken of hun beleid of werkwijze discriminerend is. Dit noemen we een ‘oordeel eigen handelen’. Zo stapte dating-app Breeze in 2023 naar het College toe. Breeze vroeg of zij hun algoritme mochten aanpassen, zodat mensen met een donkere huidskleur en van niet-Nederlandse afkomst net zo vaak worden voorgesteld aan andere gebruikers als mensen met een lichte huidskleur en van Nederlandse afkomst. Het College oordeelde dat dit geen voorkeursbeleid is en de aanpassing niet alleen mag, maar juist moet. Lees hier meer over het oordeel over dating-app Breeze.
Maatregelen na oordeel
Het College doet in zijn oordelen aanbevelingen aan organisaties om discriminatie te voorkomen en bestrijden. Veel organisaties volgen deze aanbevelingen op door maatregelen te nemen. Bijvoorbeeld een schadevergoeding of excuses voor de getroffene, maar ook het aanpassen van het beleid of de werkwijze van de organisatie. Zo discrimineerde een voedselbank bijvoorbeeld door het handhaven van een ontslagleeftijd van 75 jaar voor vrijwilligers. Het College deelde aanbevelingen om discriminatie te voorkomen. De organisatie hief deze leeftijdsregel op, bood de ontslagen vrijwilligers excuses aan en sprak hen over een eventuele terugkeer.